Otizmli Çocukların Ev Eğitiminde Yapılan 5 Ortak Hata

Otizm spektrumunda bulunan çocuklar ve yetişkin bireylerin yaşamlarını geliştirme açısından bakıldığında gerçek kahramanlar anne babalardır. Bu pek çoklarınca tartışılmaz bir gerçek olarak kabul edilir.

Terapistler, öğretmenler ve diğer profesyoneller de otizmli insanların yaşam kalitesine büyük katkıda bulunuyorlar elbette ama ailenin etkisi kadar şekillendirici olması beklenmemektedir. Çünki genellikle okuldaki eğitim saatleri kısıtlıdır.

Çocuklarımızın eğitimi, saatlerle sınırlandırabildiğimiz bir durum değil malesef. Malesef diyorum çünki, bizlerin çalışma saatleri günde 8 saatlik bir zaman dilimine yayılmış değil, 24 saati dolu dolu ve yanlışsız uygulamalarla geçirmek gibi bir sorumluluğumuz var.

Dünyanın geleceğini bireylerin inşa ettiği düşünülecek olursa, otizmli çocukları bulundukları durumdan daha iyi bir seviyeye taşımak, onların bakımı ve eğitimi ile ilgili kararlar almak bile bir anıt inşa etmekten daha  değerli görünüyor. Bir binayı yıkıp yeniden inşa edebilirsiniz ama yerleşmiş bir yanlış davranışı, yılların alışkanlıklarını yıkıp yeniden şekillendirmeniz zordur.

Ülkemizde biz ailelerin durumu pek çok avrupa ülkesine kıyasla imkansızlıklarla örülü ve belki de bu nedenle ev eğitimindeki hatalar çok daha büyük bir önem taşımaktadır.

Dünyanın hemen her yerinde ortak yapılan bazı eğitsel hatalara göz atacak olursak; 

* Okul ve ev programları arasında yeterince iyi koordinasyon yok.

Hatta ülkemizde böyle bir koordinasyon çoğu zaman hiç yok.

Okul ile ev programı arasında yeterli koordinasyonu sağlamak için özellikle anne çok büyük önem taşıyor . Her iki tarafta birbirinin ne yaptığını bilmiyorsa, okuldaki program da , evdeki program da gerçek bir eğitim programı olmuyor ne yazıkki. Bazı durumlarda okul, çocuğun evde neler yapabildiğine inanmıyor.

Bazen sizlerin de başına geliyordur ;

Babası ” Ama o bunu söylüyor . ”

Öğretmen “Bence size öyle geliyor. ”

Bu durumda aileye düşen; gerekirse videoya kaydetmek veya belgelerle bunu kanıtlamaktır.

Bazen ev programına katılan kişiler arasında bile bir koordinasyon eksikliği bulunabilir. Bir sporcunun iki antrenörü olmasının sakıncalı olabileceği gibi, iki farklı yaklaşıma sahip anne babanın ya da diğer aile bireylerinin işi çorbaya çevirmesi beklenen sonuçtur.

Otizmli çocukla çalışırken herkesin aynı sayfada olduğundan emin olmalıyız.

*Terapistler veya evde eğitimi destekleyen yaşam koçları vb kişilerin sürekli değişmesi genelde doğru değildir.

Bazı durumlarda bir çocuğun  çok sayıda eğitmeni olabilir ya da ilgili kişiler sık sık değişebilir. Ancak bu, çok da istenen bir durum değildir. Sık yaşanan değişim, çocuğun  “ kişiler vazgeçilebilir olabilir, değiştirilebilirler “ diye düşünmesine

ya da tam tersi, bu ayrılıklardan acı duymasına ve terkedilme duygusu yaşamasına yol açabilir.

Bu durum, psikolojisinin, dolayısıyle de öğreniminin bozulmasına yol açabilir. Otizmli çocuklara sevgi ve anlayış duygusuyla yaklaşılmalı, onların da duyguları olduğu unutulmamalıdır.

Aynı zaman diliminde çok sayıda farklı kuruma gitmesi en azından başlangıç safhalarında çok istenen bir şey değildir. Çocuğun gelişiminde yol aldıktan sonra yeteneği ve ilgisi ölçüsünde bazı ek eğitimlere geçilebilir. (müzik, spor,resim vb..)

* Ebeveynlerin veya öğretmenlerin, çocuğun yanında onun hakkında konuşması

Şayet bunu yapmak zorundaysanız pozitif olmalısınız. Sanki o yokmuş gibi onun hakkında konuşmak doğru bir yaklaşım değildir

” Ali’nin  matematik öğrenme sorunları var, korkarım onun bu sorunu aşması mümkün olmayacak. Okumada daha iyi , ama matematik için hiç umut yok. O bunu yapamaz. ”  gibi bir konuşma kesinlikle yapılmamalıdır.

Sürekli onları teşvik ederek, kendi çıkarları için çalışmalar yapmak en iyi yaklaşım şekli olacaktır.

20 yıl boyunca haftada bir ya da her gün bunu dinlerseniz siz bile başarısız olursunuz. Ayrıca , otizmli çocukların birçoğunun çok keskin işitme ve geçmiş olayları veya anıları mükemmel hatırlama yetisi vardır. Bu sebeple bu tarz yaklaşımlardan uzak durulması çok önemlidir.

Bunun yanısıra, otizmli  birçok çocuğun gelişim gösterdiği ve sorunlarını anlatmayı başardığı yıllarda sözettiklerine  bakılırsa, tahminimizden çok daha iyi bir idrak yeteneğine sahip oldukları anlaşılmaktadır. Ayrıca, kendileri hakkında yanlarında konuşulmasından ve toplantılar yapılmasından da nefret ettiklerini daha sonraki alnlatımlarından anlamak mümkün olmuştur.

* Duygu Koçluğu Çoğu Zaman Gözardı Edilmektedir.

Otizmli çocuklar genellikle herkese yabancı ve garip gelen duygu ve davranış girdaplarında kaybolabilirler. Duyguları anlamak, öğrenme için çok önemlidir .

Çocukların üzgün hissetmesi normaldir . Onların sakin olmalarını sağlayacak stratejiler olduğunu anlamamız ve öğrenmemiz gerekir. Ayrıca onlara empati kavramını öğretmeye çalışmamız da önemlidir. Bunun için elbetteki biz ebeveynlerin de ilgili profesyonellerden yardım almamız en doğrusu olacaktır.

Yazar ve psikiyatrist John Gottman ;

“ Duygusal zeka, bir çocuğun sonraki hayatındaki başarısının belirleyicisidir. Duygusal Zekası gelişmiş bir çocuk yetiştirmek çok önemlidir. “ diyor .

Çoğumuz son derece zeki fakat diğer insanlarla ilişkilerini yönetmekte son derece başarısız insanlarla tanışmışızdır.

Bir birey, 36’nın kare kökünü bilmese de olur. Ama kişinin, “ teşekkür ederim” ya da “ lütfen “ gibi sözcükleri kullanması ve diğer insanların duygularını anlamaya çalışması yaşamda sorunsuz ilişkiler kurabilmesi açısından önemli ve gereklidir.

* Ebeveynlerin, çocuklarının diğer çocuklarla birlikte oynamasından çekinmeleri

Otizmli çocuklar için oyun zamanları ​​, sosyal beceriler , duygusal farkındalık  ve öğrenmeyi artırabilen aktivitelerdir.

Oysa bazı veliler, çocuklarının bu haktan mahrum kalmalarına neden olmaktalar. Genelde gelişim geriliği olmayan çocukların ailelerinin takındığı olumsuz tavırlar nedeni ile olsa da ele geçen az sayıdaki  fırsatdan bile aileler, zaman zaman uzak durmaya meyillidirler.

Bunun bir sebebi de çocuklarındaki gelişim geriliğini gözlemenin ailede yarattığı duygusal travma ve  yavrularının üzülebileceği endişesini içlerinde taşımalarıdır.

Bazı ebeveynler ” Ali, arkadaş istemiyor . Onun zaten  bir kardeşi var “ gibi bahaneler öne sürerler. Oysa gerçekte risk almaya  korkmaktadırlar.

Çocukların, kendi konfor bölgeleri veya olağan rutin dışında yeni şeyler denemeyle ilgili sorunları olduğunda ebeveynler endişeli olurlar. Ama bazen risk almak ve yeni fikirleri denemek gereklidir.

Sosyal becerileri öğrenmek için en iyi yol gerçek uygulamalardan geçer .

Bethesda, Maryland’deki Gelişim ve Öğrenme Bozuklukları Disiplinlerarası Konseyi ;

“ Küçük çocuklarla etkileşimi sağlamak ve onları yönlendirmek için en iyi oyun terapisi yöntemi Floortime’dır. “ demektedir.

Sevgi ve umut hep yanımızda olsun…

Serpilgül Vural