Pavlov’un Köpekleri
Ivan Pavlov temel öğrenme kanunlarından klasik koşullanmanın ilk temsilcisidir. Klasik koşullanma canlının doğal uyarıcılara verdiği doğal tepkilerin yapay uyarıcılara da aynı şekilde verilmesi olarak tanımlanabilir. Rus bilim insanı yaptığı ünlü köpek deneyleriyle ününü duyurmuştur. Önceleri köpeklerin salya salgılaması üzerine fizyolojik araştırmalar yapan Pavlov, Köpeklerine önce yemek verirken ve daha sonra da yemek vermeden önce sürekli zil sesi çalarak, koşullandırmış bir süre sonra da yemek olmadığı halde zil sesi duyan köpeklerin salya salgıladığını gözlemlemiştir.
Üniversite yıllarında bu deneyle ilgili bir konuşma ortamında bir arkadaşımız bu deneyi örnek vermek isterken konuları karıştırıp, “Köpeğe limon gösteririz ve ağzı sulanır” diye örnek verince herkesin gülme krizine girdiğini anımsıyorum.
Pavlov ve köpekleri psikoloji tarihine önemli bir katkıda bulunmuş ve klasik koşullanma olarak adlandırdığımız bu kavramın tam anlamıyla keşfini sağlamışlardır.
Her yağmurlu günde yaşadığım bir olay bana Pavlov’un bu deneyini anımsatıyor nedense!
Dikkat ettim de, güneşli ve yağışsız günlerde birçok sürücü yayalara daha fazla saygı gösterip geçiş hakkı verirken, yağışlı günlerde aşırı agresif, aşırı süratli ve yayanın hakkını bile gözetmeksizin araç kullanmaktadırlar. Gördüğü halde üzerlerine su sıçratmaya aldırış bile etmeden geçmeleri işin bir başka saygısız yönü!
Acaba bu sürücüler, araçlarında güvende olup, ıslanma olasılığı olmadığı halde yağmuru görünce, Pavlovun köpekleri gibi daha önce yağmurda ıslanmış olmalarına mı koşullanmışlardır…
Bilgin
Add Comment